De ‘blaadjesmethode’ is een effectieve methode om te gebruiken in systemisch coachen. Je laat de klant de naam van een persoon op een blaadje schrijven, de klant legt zelf het blaadje in het veld en gaat er vervolgens op staan. Dan begint het.

De klant voelt wat het doet op die plek en later met meerdere blaadjes op andere plekken, door zich te verplaatsen in de ruimte. Mensen vragen me altijd, maar hoe kan dat nou met die blaadjesmethode, dat werkt toch helemaal niet? Je hebt toch een groep nodig met echte representanten? Het blijkt dat een opstelling individueel net zo krachtig en soms zelfs nog krachtiger kan werken. Het is een toegankelijke methode, waarbij je niet afhankelijk bent van het bij elkaar brengen van een groep. Het allerbelangrijkste van de blaadjesmethode is dat je de klant laat voelen hoe het op iedere plek is. Dat is het geheim, daarmee verandert er iets in de gevoelsbeleving. Doordat de klant dat voelt, gebeurt er iets, en kan het gaan transformeren.

De kunst van het helpen

Het verschil tussen de systemische coach en de therapeut heeft te maken met de houding van de begeleider. De systemische coach is altijd zelf aanwezig, met zijn hele persoon, gemoed, gevoel. Er bestaat geen rol als helper, of iemand erboven, je bent zelf onderdeel van het veld en de ontmoeting. Bert Hellinger, de grondlegger van Familieopstellingen, kwam hierachter in een periode dat hij steeds ziek werd en even een time out had genomen. Hij zag in dat hij als soort goede moeder of vader zijn klanten wilde helpen. Alsof hij wist wat goed of fout was voor zijn klant, en daarmee het leven van de klant kon beïnvloeden. Door deze overtuiging en manier van werken zag hij in dat hij niet in contact was met dat wat er werkelijk aan de hand was, op dat moment. Deze zoektocht heeft hij beschreven in ‘de kunst van het helpen’, dat zo’n 15 jaar geleden in Londen werd gepresenteerd op een seminar. Sindsdien onderscheiden wij ons van de psychotherapeuten in systemisch coachen. In 2007 heb ik mijn lidmaatschap van de vereniging voor psychologen opgezegd en gekozen voor het vak als opsteller. Tegenwoordig zeg ik ook helemaal niet meer dat ik therapie doe, maar noem ik het meer het begeleiden van een transformatieve ceremonie. Ik voel me dichter bij een sjamaan of een medicijnman, dan bij mijn collega’s psychologen en psychotherapeuten. Ik raad je aan om het boek van Bert Hellinger te lezen. Veel belangrijker nog is het dat je zelf ook de zielsreis maakt, als je dit vak wilt leren.

Het is ook de kunst in systemisch coachen om het oordelen achterwege te laten en alleen maar te denken, oh dit is wat er gebeurt, oh dit is wat er gevoeld wordt, oh dit is wat er gezegd wordt. Je moet die interpretatie zoveel mogelijk uitzetten. Het veld gaat van zelf bewegen. Het zijn zielsbewegingen. Het is de kunst om niet te analyseren. Het is de kunst om de klant echt de tijd te geven om te voelen. Non-verbaal krijgt ons lichaam de meest zuivere weerspiegeling van het zielsveld. Als we gaan praten maken we altijd een vertaalslag, waarin bepaalde onzuiverheden kunnen optreden.