WAFFEN SS
Onderzoek naar zijn familiegeschiedenis bracht schokkende feiten boven tafel. “Ik wist wel dat familie van mijn moeder in de Tweede Wereldoorlog bij de NSB had gezeten maar ik wist niet hoe heftig en hoe diep. Mijn moeder bagatelliseerde het altijd een beetje. Haar eigen pake (opa) had mensen uit de gevangenis gepraat. Mijn eigen pake, haar vader, was nog jong en lid van de stormvogels, de ‘Hitler jugend’. Ook zijn twee oudere broers Klaas en Ale zaten bij de Waffen SS en vochten aan het Oostfront. Klaas is daar gesneuveld, bij de slag om Odessa.”
Gelouterde verzetsheld
“Aan de andere kant was er mijn opa van vaderskant, een gelauwerde verzetsheld. Hij ontving zelfs een oorkonde van Churchill en Roosevelt voor zijn hulp aan Engelse en Amerikaanse piloten, die hij verstopte in zijn hotel in Workum. Als dank voor dat werk kon hij met behulp van geld van de Marshall hulp het Oranjehotel in Leeuwarden kopen.
Mijn moeder trouwde met een zoon van een verzetsheld, mijn vader. Voor deze pake, de verzetsheld, was openlijke aandacht, maar mijn moeder’s families NSB-verleden werd weggepoetst. NSB-ers werden door de naoorlogse Nederlandse samenleving immers afgewezen en buitengesloten. Ook al werd daar niet over gesproken, ik voelde als kind ergens de onderstroom van die uitsluiting nog steeds. Dat stopt niet bij één generatie.”
Loyaal aan mijn verborgen geschiedenis
Het is niet makkelijk als je als kind niet kunt praten over wat je voelt. Voor Hylke Bonnema was het aanleiding voor een lange zoektocht. Tijdens die zoektocht werd hij gegrepen door de methode familieopstellingen, waarin hij lesgeeft tot op de dag van vandaag. Die kennismaking leverde hem bijzonder waardevolle inzichten op, ook over zijn verleden. “In 2010 was ik voor de zoveelste keer bij Bert Hellinger, de psychotherapeut die de familieopstellingen heeft ontwikkeld, en mijn leraar. Een jonge man stelde een vraag over zijn agressie die tot uiting kwam in zijn relatie. Ik werd uitgenodigd in de opstelling van zijn familiesysteem als representant voor zijn opa, die als soldaat aan het oostfront had gevochten. Door deze opstelling doorvoelde ik onverwacht ook het verhaal van mijn opa’s broers. Ik realiseerde me dat ik me via mijn moeder onbewust altijd loyaal heb gevoeld aan hun verborgen Waffen SS geschiedenis. Ook mijn opa en zijn broers, realiseerde ik me opeens heel sterk, hadden gevochten voor datgene waar ze in geloofden. Ze waren onverschrokken geweest, bereid om hun leven te geven voor een Groot Germaans Rijk onder leiding van Duitsland. Een rijk waarin boeren geëerd zouden worden volgens de ‘bloed en bodem’-visie.”
Bevrijd
“Het was zo’n bevrijding dat verhaal, dat stuk van mijn geschiedenis, te voelen. Na de opstelling voelde ik wat mijn plek is: op het kruispunt van die geschiedenissen. Diezelfde onverschrokken daadkracht van mijn voorouders stroomt in mij. En ik leerde kijken voorbij goed en fout. Sindsdien voel ik me heel als mens”
“In mijn werk als opsteller kom ik zoveel mensen tegen die worstelen met het ‘oorlogsverleden’ van hun ouders of grootouders. Echt ontelbaar veel. In hun hart dragen ze vaak wonden met zich mee die in het heden het contact met hun eigen bezieling in de weg staan. Als kind van twee verschillende werelden ben ik er goed in om ook voor anderen verschillende verhalen bij elkaar te brengen. Zodat ook zij weer verder kunnen.”
Ik kijk er naar uit om je te ontmoeten!
Hylke