Dit weekend zag ik mijn zoontje van vijf voor het eerst een beetje rood worden, omdat hij per ongeluk iets gelogen had. Schaamte had ik nog nooit bij hem gezien. Schuld en schaamte noemen we secundaire gevoelens. Ze ontstaan later in onze kindertijd dan primaire gevoelens. Het verschil tussen die twee ontdekken is belangrijk als je voluit wilt leven.

Secundaire gevoelens horen meer bij de persoon zelf. Wanneer iemand secundaire emoties uit, word je daar meestal niet wezenlijk door geraakt. Wanneer iemand echt in een primair gevoel zit, een primaire boosheid of een primair verdriet, dan raakt dat diep. Daar worden jij en soms degenen om je heen even stil van.

Verwarrend is dat primaire gevoelens als boosheid en verdriet ook secundair kunnen zijn. In mijn eigen relatie kom ik vaak boosheid of verdriet tegen, die meer een soort zelfmedelijden zijn. Primair zit er angst onder. Die angst dekken we dan af met boosheid of met verdriet, maar eigenlijk leeft er angst. Er gebeurt iets, er beweegt iets als deze laag wordt aangeraakt. Want daaronder zit onze essentie, de ziel, ons ware zelf.

De schat bedekken

Wat eronder zit is zo kostbaar dat wij geneigd zijn die schat te bedekken onder een sociaal masker. Wanneer wij in de wereld vanuit dit masker leven, krijgen we niet zoveel voor elkaar. Het allermooiste is het als we vanuit onze kern de wereld in durven. Authentiek en heel direct.

Wat een opstelling voor je doet

In een opstelling leer je door de verhalen, door het sociale masker heen te kijken. Je gaat ook het primaire gevoel herkennen en leert het te transformeren. Oh, onder mijn boosheid zit eigenlijk verdriet. Oh, onder mijn angst zit eigenlijk veel liefde. En omdat die liefde vroeger geschokt is, ben ik een stukje van mij gaan verbergen.